Nowy Dwór Mazowiecki

Powraca temat próbnego odwiertu, dzięki któremu będzie można sprawdzić, czy w Nowym Dworze Mazowieckim wykorzystywana będzie energia geotermalna.
Łączny koszt tej inwestycji to ponad 17 milionów złotych, z czego większość środków pokryje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, miasto z kolei ma zabezpieczyć wkład własny w kwocie 4 242 695 zł w tym VAT 3 311 195 zł.
Informacje o takiej inwestycji pojawiały się już w poprzedniej kadencji, kiedy burmistrzem był Jacek Kowalski. Sprawa powróciła na przełomie listopada i grudnia 2024 roku, kiedy zajęła się nią komisja infrastruktury i rozwoju. Po tym czasie temat przycichł aż ponownie powrócił do prac we wspomnianej komisji, której posiedzenie odbyło się 23 stycznia.

– Ten temat już stawał na komisji. Burmistrz skierował do mnie prośbę o przedstawienie opinii czy ta inwestycja jest zasadna i pomoc w podjęciu decyzji – mówił podczas posiedzenia komisji inwestycji i rozwoju jej przewodniczący Michał Świokło.
Jak powiedział odpowiedź została przesłana do burmistrza, ale nie było żadnych informacji zwrotnych w tej sprawie. W piśmie skierowanym do Sebastiana Sosińskiego Michał Świokło zwracał uwagę na kwestię podatku VAT, który to pokryć miałoby miasto, ta kwestia nie została wcześniej doprecyzowana.

Świokło dopytywał podczas obrad skarbnika miasta Annę Palczowską czy kwestię płatności VATu już wyjaśniono.

-Bez względu na to czy VAT będzie można odliczyć, to i tak musimy znaleźć środki, by go najpierw zapłacić, ale tutaj trzeba wystąpić do Krajowej Informacji Skarbowej o indywidualną interpretację czy możemy to zrobić -powiedziała skarbnik miasta.
Jak się okazało mimo przesłania przez Michała Świokło prośby o taką interpretację wniosek do KIS nie został przesłany. Świokło prośbę tę skierować miał o magistratu 2 grudnia 2024 roku.
Michał Świokło przytoczył również wniosek radnej Agnieszki Kowalskie, która pytała z jakich inwestycji miejskich musiały być ściągnięte środki, aby przekazać je na odwiert próbny.

Tutaj, jak wyjaśniła Anna Palczowska, środki miałyby pochodzić z zadania ujętego w budżecie miejskim jakim jest budowa i przebudowa dróg gminnych, byłoby to ponad 483 000 złotych w 2025 roku, zaś w 2026 3 759 695 zł, pieniądze te pochodzić mają z niezaangażowanych dotychczas środków na rok 2026 oraz z budowy wielorodzinnego budynku komunalnego. To drugie zadanie zostanie przesunięte z 2026 roku na 2027.

– Zielony Ład zrobił potężny bałagan jeśli chodzi o energetykę. Muszę państwa prosić o środki na tę iwenstycję, ale od 2017 roku mieszkańcy zapłacili 41 milionów złotych z racji praw do emisji CO2 tzw. ETS – mówił podczas posiedzenia komisji prezes Zakładu Energetyki Cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim Dariusz Tabęcki – gdyby nie te opłaty mógłbym modernizować zakład bez udziału środków z miejskiego budżetu.
Jak dodawał posiada gotowe projekty m.in. na farmę fotowoltaiczną, ciepłownię gazową.
– Mamy pozwolenia na te inwestycje, jednak nie było możliwości uzyskania dofinansowania na te inwestycji w wymiarze jaki planujemy – powiedział Tabęcki.
Wspominał również o planowanym wejściu w życie ETS2.

– To było rozwiązane złe i wręcz niemoralne. Wiedziałem, że nie będzie to wprowadzone w pierwotnej formie, dlatego zaproponowałem, by zbudować dwie ciepłownie kontenerowe za 5 milionów złotych bez stałego budynku. Problem polega na tym, że potrzebujemy na te cele pożyczek, poręczyć za nie może miasto, ale to trzeba wpisać do budżetu i miasto jest w ten sposób finansowo blokowane, kółko się zamyka. Gdyby to się udało, to już dawno nie byłoby tych hałd węglowych, może tylko awaryjnie – powiedział prezes ZEC.
Dariusz Tabęcki opowiedział o kwestii odwiertu. Wyjaśniał, że obecnie zakłada się, że temperatura wody wynosi ok. 50 stopni, co wymagałoby tylko jej podgrzania przed puszczeniem w obieg w sieci miejskiej.
– W lecie ten czynnik grzewczy ma temperaturę 62 stopni, co daje niewielką tolerancję na jego podgrzanie – mówił Tabęcki.
Odwiert próbny ma powstać na terenie ZECu, jego szacunkowa głębokość ma wynieść ok. 1,5 kilometra.

– Musimy sprawdzić jakość tej wody, czy jest zasiarczona czy też nie, ale to będziemy wiedzieć dopiero po wykonaniu odwiertu. To jest tania i czysta energia – dodał.
O tym, czy znajdą się środki na próbny odwiert zdecydują podczas jutrzejszej sesji Rady Miejskiej radni.
Warto wspomnieć, że Dariusz Tabęcki uważa, że dzięki takiej inwestycji będzie można pomyśleć o basenach ogrzewanych wodą z wnętrza Ziemi. Dodatkowo planuje kolejne inwestycje w tym ogrzewanie miejskiej wody piecem gazowym, który będzie mógł spalać pewne ilości wodoru.

Poniżej przedstawiamy treść artykułu w którym poruszaliśmy temat odwiertu w wydaniu papierowym Gazety. Powstał na podstawie dyskusji, która odbyła się podczas posiedzenia komisji infrastruktury i rozwoju 21 listopada 2024 roku.

 

Miasto zainwestuje w geotermię?

Ok 13 milionów złotych kosztować może próby odwiert geotermalny, jaki ma wykonać miasto. Jeśli to się uda, a badania wody okażą się pozytywne, Urząd Miejski będzie mógł zaoszczędzić nawet 80% środków przeznaczonych na opłaty za emisję(ETS).
Pomysł na tego typu inwestycję pojawił się jakieś dwa lata temu, o czym wspominał podczas posiedzenia komisji inwestycji Rady Miejskiej Bartosz Rogiński, zastępca burmistrza.

– W 2022 roku ja i pani naczelnik zostaliśmy zaproszeni do Zakładu Energetyki Cieplnej aby porozmawiać o geotermii. Podczas spotkania okazało się, że wniosek o dofinansowanie na geotermię może złożyć tylko miasto a nie ZEC. Dlatego taki wniosek musieliśmy złożyć w trybie dość pilnym. Musieliśmy porzucić inne kwestie, aby zająć się tym tematem. Wniosek był bardzo długo procedowany, trwało to kilka lat. I dopiero w kwietniu 2024 roku, czyli jeszcze przed wyborami. Prowadziliśmy wtedy negocjacje z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska na temat umowy, która miałaby być. W związku z tym, że to tak długo trwało i nie mogliśmy uzyskać stamtąd informacji jak długo to będzie trwało, czekaliśmy. Ostatnio przyszła informacja, że chcą z nami taką umowę podpisać – mówił Bartosz Rogiński.
Jak wspominał w pismach do NFOŚ zaznaczano, że miasto może środki na taką inwestycję zabezpieczyć, jednak nigdy nie padła informacja, że tak się rzeczywiście stało. Dlatego miasto znalazło się w sytuacji, gdzie te środki trzeba będzie zabezpieczyć, ale najpierw burmistrz postanowił zapytać o zdanie radnych Rady Miejskiej.
Ten wniosek, dotyczy odwiertu próbnego. Ogólnie to nie będzie tylko jeden odwiert, ale dwa. Jednym bierzemy ciepłą wodę, która podgrzewa zasobnik a drugi wraca i wpompowywana jest z powrotem do ziemi. Mówi się, że ta geotermia jest najmniej emisyjnym źródłem ciepła. Takie instalacje już w Polsce działają, np. w województwach na południu kraju.

Bartosz Rogiński odniósł się również do opłacalności wykonania takiego odwiertu.
Jak mówił temperatura wody pod ziemią ma być odpowiednia do tego, by była ona opłacalna. Zaznaczył przy tym, że to ma zostać dopiero potwierdzone poprzez wykonanie właśnie odwiertu próbnego. Ma być tak, ponieważ na terenie Nowego Dworu nigdy takie badania nie były prowadzone, zaś założenia według których wody geotermalne mają osiągać ok. 50 stopni Celsjusza, wynikają badań wykonywanych w latach 70-tych na terenie m.in. gminy Serock.

– Ta temperatura nie zapewnia nam tego, że wody nie trzeba będzie później podgrzewać, ponieważ i tak będziemy musieli to robić, jednak przyniesie nam to duże oszczędności – mówił Rogiński.
Odwiert miałby powstać przy Zakładzie Energetyki Cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim. Za jego wykonanie odpowiadałoby miasto, a następnie jego eksploatacja może być przekazana do ZEC-u.
Rogiński wspominał, że podobne odwierty prowadzone były w Żyrardowie, gdzie wydajność wody jest bardzo dobra. Tamtejsza gmina może dzięki temu przystąpić do dalszych prac i wykorzystywania ciepła z głębi ziemi.

Odwiert próbny w Nowym Dworze Maz. Ma kosztować 13 milionów złotych, zaś dofinansowanie z NFOŚ to już „tylko” 10 milionów złotych.
Tutaj problemem dla miasta, oprócz znalezienia 3 milionów złotych na wkład własny, jest kwestia rozliczenia podatku VAT. Bartosz Rogiński zaznaczył, że wynika to z tego, iż wspomniane kwoty są kwotami netto i to również miasto musiałoby zapłacić podatek.

Agnieszka Grzelak dopytywała jaki może być koszt docelowego odwiertu, z którego miasto będzie uzyskiwać ciepło dla mieszkańców.
Według wiceburmistrza Rogińskiego byłby to koszt ok. 40-50 milionów złotych.

Radni chcieli znać w tym przypadku okres zwrotów kosztów poniesionych na taką inwestycję.
Przy założeniu, że wkład własny nie będzie wysoki, to okres zwrotu będzie stosunkowo krótki. Na tę chwilę jednak nikt nie jest nam w stanie zagwarantować, że takie dofinansowanie dostaniemy. Jednak wszystkie gminy, które w tym samym momencie złożyły te wnioski są na takim etapie jak my. Czyli przed podpisaniem umowy i przed realizacją odwiertu próbnego – powiedział Rogiński.
Wiceburmistrz wrócił jeszcze do tematu VAT-u. Jak powiedział obecnie w polskim prawie istnieją dwie interpretacje jego rozliczenia. Jedna mówi, że miasto będzie mogło go odliczyć a w innym się mówi, że tego VAT-u nie będzie można odliczyć i lepiej, żeby NFOŚ przekazywał gminom dotację w kwocie brutto, a więc już zawierającej ten podatek.

– Poprosiłem Panią Skarbnik, by wyjaśniła tę kwestię i początkowo mówiła, że rzeczywiście tego VAT-u nie będziemy mogli odliczyć, ale po dokładniejszym przyjrzeniu się sprawie jest to temat rozwojowy i wszystkie gminy występują o interpretację podatkową właśnie w kontekście tego programu – powiedział Bartosz Rogiński.
Radny Michał Świokło zastanawiał się czy w takim przypadku samo Ministerstwo Finansów powinno wydać w tej sprawie jedną interpretację dla wszystkich gmin.
Kolejną kwestią, którą poruszył było określenie kosztów całej inwestycji.

Rogiński odpowiedział, że na razie miasto zajmowało się tylko kosztem odwiertu próbnego i na razie kwota taka nie jest znana.
Michał Świokło wspominał o podobnych odwiertach w okolicach miejscowości Dębe.
– To zostało wykonane, ale dalej się z tym tematem nic nie dzieje i normalnie działają tam ciepłownie. Może warto się tym zainteresować i dowiedzieć jak wygląda sytuacja – powiedział.
Bartosz Rogiński powiedział, że te odwierty wykonywane były w latach 70 – tych i to na ich podstawie szacuje się temperaturę wody w Nowym Dworze Maz.
Radny Paweł Musiał pytał o kwestię działania takiej instalacji w praktyce, na to Rogiński odpowiedział, że działa to m.in. na Podhalu, gdzie gminy oprócz ogrzewania domów wykorzystują to jako atrakcję dla turystów w postaci kąpielisk.bBliżej nas takie kąpieliska ma Żyrardów – powiedział Rogiński.

Michał Świokło wspomniał o rozmowie, jaką przeprowadził z burmistrzem Sebastianem Sosińskim a w której padło zdanie, że wkład własny potrzebny do odwiertu można by zainwestować w zakup nowego kotła dla ZEC-u, służącego po grzania wody dla mieszkańców.
Sosiński powiedział, że nie wolno się nawet zastanawiać czy taki odwiert wykonać tylko, że warto jest to zrobić.

– Jest na to dofinansowanie, kilkanaście milionów złotych, i taka sytuacja może się nie powtórzyć. Problemem jest wkład własny, na który środki w budżecie nie zostały zabezpieczone. NFOŚ oczekuje od nas podpisania umowy, w której zobowiązujemy się żeby te środki zostały zabezpieczone i ja tego zrobić nie mogę, żeby nie poświadczać nieprawdy. Co mogliśmy zrobić bez konsultacji z Państwem – Sosiński zwrócił się do radnych – to prośba o wydłużenie terminu na podpisanie umowy. I zdecydowaliśmy się skierować pismo do Państwa, by znaleźć kompromis ze strony Rady Miejskiej. Nawet jeśli uda nam się te 3 miliony złotych znaleźć to, pozostaje kwestia tego kotła. Prezes ZEC Dariusz Tabęcki skierował do nas pismo w którym mówi, że ten odwiert nie jest mu teraz potrzebny, za to potrzebuje nowego kotła. Pożyczkę na to ZEC może zaciągnąć z NFOŚ, ale to miasto musiałoby ją poręczyć, a to wiąże się z wprowadzeniem do budżetu miasta. Jest to traktowane jako kolejny kredyt i mamy problem ze wskaźnikami, które musimy spełnić w kontekście funkcjonowania budżetu. Rekomendacją Pani Skarbnik było to, że nie jesteśmy w stanie tego zrobić. Wobec tego umówiłem się z prezesem NFOŚ, dostałem kilka wariantów, ale we wszystkich miasto musiałoby mieć wkład własny. Na to prezes ZEC odpowiedział, że tego kotła już nie chce i może warto byłoby złożyć kolejny wniosek, by zakupić mniejszy piec, gazowy, który zaspokoi potrzeby ZEC – mówił Sosiński.

Dodał przy tym, że przez ostatnie 7 lat ZEC zapłacił 41 milionów zł tzw. opłat od emisji ETS.

– Jeśli więc mówimy o oszczędności, to w tej chwili same opłaty z ETS rocznie to jest 12 milionów złotych. To są pieniądze, których byśmy nie wydawali przy takiej inwestycji. Inna kwestia jest taka, że teraz nas na to nie stać. Piec gazowy rozwiąże problem, ale tylko na kilka lat, ponieważ wejdą ETS-y od gazu. Teraz przepalamy 12 milinów, które, gdyby miasto wcześniej zainwestowało w taką modernizację ZEC-u, to nie bylibyśmy w takiej pułapce. Dziś wymaga to szybkiej decyzji i działania i tego czy my myślimy naprawdę o przyszłości w kontekście kolejny 10 -20 lat. Taki odwiert to byłoby coś, co by nas całkowicie satysfakcjonowało czy zostajemy przy gazie i problem za kilka lat wraca, jednocześnie rezygnując z dofinansowania – powiedział burmistrz Sosiński.

Michał Świokło pytała czy tego typu konkursy pojawiają się cykliczne czy nie wiadomo, kiedy taka sytuacja się powtórzy.
Bartosz Rogiński powiedział, że jest to cykliczne, i Nowy Dwór Maz. Bierze udział w drugiej edycji, ale nie ma pewności jak to będzie wyglądało w przyszłości.

Radny Paweł Musiał pytał czy w przypadku, gdy odwiert zostanie wykonany i źródło ciepła okaże się dobre miasto będzie musiało poczynić dalsze inwestycje czy też może je odłożyć.
Rogiński powiedział, że nie ma takiej konieczności a odwiert zostanie zaczopowany i będzie czekał na lepsze czasy.

– Dodatkowo im więcej odwiertów tym lepiej dla całego kraju, ponieważ daje to lepszy obraz istnienia źródeł ciepła i przygotowania ich mapy.

– 12 milionów przepalamy i byśmy zainwestowali, powiedzmy 50 milionów, to jakąś część z tych 12 milionów zaoszczędzimy. Czy można obliczyć o ile na tych ETS-ach zaoszczędzimy? Bo może dzięki temu ta inwestycja nam by się zwróciła – pytał Paweł Musiał.
Bartosz Rogiński powiedział, że symulacja zakładająca wykorzystanie geotermii, podgrzewania wody węglem oraz dodatkowo pompy ciepła, przy czym wyliczenia są czysto teoretyczne, może pomóc zaoszczędzić ponad 80% kosztów.
Do tematu powrócimy.

Wojciech Filipiak