Krucyfiks jest krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. Symbol najczęściej można zobaczyć nad ołtarzem w kościołach rzymskokatolickich, a także w świątyniach innych odłamów chrześcijaństwa. Krucyfiksy wiszą też na ścianach domów lub zdobią różnego rodzaju dewocjonalia, na przykład łańcuszki i różańce. Poznaj historię tego szczególnego symbolu i sprawdź, w jaki sposób przedstawiany był sztuce sakralnej.
Nazwa i wygląd krucyfiksów
Łacińskie słowo crucifixus oznacza „przybity do krzyża” i stąd też pochodzi nazwa znaku. Krucyfiks jest głównym symbolem wielu grup chrześcijan i jedną z najczęstszych form przedstawiania ukrzyżowania w sztuce. Ma szczególnie istotne znaczenie w obrządku łacińskim Kościoła rzymskokatolickiego. Jest również czczony w Kościele prawosławnym, asyryjskim, wschodnim, a także przez luteranów i anglikanów.
Tego typu krzyże wykonuje się z różnych materiałów, z użyciem rozmaitych stylów i technik. Często pojawiają się na obrazach, mogą też funkcjonować jako rzeźby albo drobne przedmioty związane z kultem. Krucyfiksy i inne dewocjonalia znajdziesz na stronie https://www.holyart.pl. Wszystkie ozdoby i produkty religijne dostępne w ofercie charakteryzują się starannym wykonaniem, dokładnym odwzorowaniem detali i wiernością tradycyjnej symbolice.
Historia krucyfiksu
Krucyfiks w sztuce jest znany od VI wieku. Postać Jezusa początkowo malowano na krzyżu albo rzeźbiono na nim jako relief. Takie krucyfiksy nadal są popularne w ikonografii chrześcijaństwa wschodniego. Pojawiają się na obrazach przepojonych symboliką i duchowymi wartościami, zdobią też gadżety religijne stosowane w codziennym kulcie. Późniejsza wersja z oddzieloną figurą Jezusa powstała w średniowieczu.
W sztuce bizantyjskiej ukazywano Chrystusa jako triumfatora, w wyprostowanej postawie i długiej tunice, bez śladów cierpień i oddzielnie przybitymi nogami. W połowie XI wieku zaczęło się rozpowszechniać przedstawienie Jezusa ukrzyżowanego w koronie cierniowej, z głową opuszczoną na piersi i okrytego perizonium. Taki sposób ukazywania Chrystusa zaczął akcentować jego cierpienie, męczeńską śmierć. Od XIII wieku stopy Jezusa w takich przedstawieniach były złączone, skrzyżowane. W sztuce gotyckiej istnieje wiele odmian krucyfiksów, na przykład mistyczne, drzewa żyjącego albo widlaste. W renesansie tendencję do ukazywania uczuć Jezusa porzucono na rzecz skupienia się na jego cielesności. Emocjonalność przedstawień powróciła w sztuce baroku. Krucyfiksy jako artykuły religijne lub elementy obrazów i rzeźb są też popularne w sztuce ludowej.
Dzieje stosowania krucyfiksów w kulcie religijnym
W średniowieczu małe krzyże z postacią Chrystusa na ścianach cel i pomieszczeń mieszkalnych wieszali najpierw mnisi, a później całe duchowieństwo. Później krucyfiksy zaczęły zdobić domy świeckie. Dewocjonalia początkowo dostępne tylko dla najzamożniejszych, rozpowszechniły się wśród wszystkich warstw społecznych. W XIX wieku umieszczanie krucyfiksu w częściach wspólnych i wizytowych domu stało się typowe dla domostw katolickich. Bogatsi mogli pozwolić sobie też na zaaranżowanie osobistej kaplicy.
Historia krucyfiksów jest niezwykle ciekawa i ukazuje, jak wielkie znaczenie symbol ten ma w religiach chrześcijańskich. Modlitwa przed obliczem Chrystusa ukrzyżowanego to jedna z form praktykowania wiary i kontemplacji. Wyraża oddanie się Jezusowi i zaufanie względem jego zbawczej mocy. Z kolei umieszczanie krucyfiksów w domach, świątyniach i noszenie ozdobionych nimi artykułów religijnych jest manifestacją religijnej tożsamości i podkreśleniem roli wartości duchowych w życiu człowieka.