Dziś odbyła się wizyta ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka w Forcie III w Pomiechówku. Obiekt ten stanie się miejscem pamięci ofiar zbrodni niemieckich podczas II wojny światowej.
Podczas odwiedzin Mariuszowi Błaszczakowi towarzyszyli dr Piotr Oleńczak oraz Stanisław Łoniewski, były więzień niemieckiego obozu w Forcie III.
– Spotykamy się w Pomiechówku, w miejscu kaźni Polaków, dokonanej przez okupanta niemieckiego. W tym roku obchodzimy 80-lecie napaści Niemiec na Polskę. To miejsce jest o tyle szczególne, że dopiero teraz odkrywana jest skala zbrodni dokonanej przez Niemców na Polakach, tu w Pomiechówku. Podjąłem decyzję, by to miejsce, do tej pory użytkowane przez wojsko było miejscem pamięci – mówił podczas swojej wizyty Mariusz Błaszczak.
W jej trakcie złożył wieniec pod krzyżem upamiętniającym ofiary nazistów oraz wręczył medal z okazji 100-tnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Stanisławowi Łoniewskiemu, byłemu więźniowi obozu w Pomiechówku. Uroczystość nie odbyłaby się bez ogromnego zaangażowania Artura i Marcina Czaplickich, społeczników zaangażowanych w kultywowanie pamięci o ofiarach niemieckich zbrodni na terenie Fortu III w Pomiechówku.
Kilka słów o Forcie III
Budowa Fortu III w Pomiechówku rozpoczęła się w 1883 r. w ramach budowy pierwszego, wewnętrznego pierścienia fortów Twierdzy Modlin (wtedy Nowogieorgiewsk). 10 listopada 1887 r. formalnie oddano go do użytku i dokonano jego poświęcenia. Fort był od chwili wybudowania wielokrotnie modernizowany a ostateczny kształt uzyskał w latach 1912-1914. W trakcie I wojny światowej znajdował się na głównej linii niemieckiego natarcia. Został zdobyty przez Niemców 19 sierpnia 1915 roku bez większych walk. W 1918 r., po odzyskaniu niepodległości przejęło go wojsko poslkie. W okresie międzywojennym stacjonował tam 32 Pułk Piechoty. Od 1926 r. zabudowania pełniły funkcję magazynu uzbrojenia.
W trakcie wojny obronnej 1939 roku fort znajdował się na linii natarcia wojsk niemieckich. Był broniony przez 21 dni, aż do kapitulacji Twierdzy Modlin i nie został zdobyty. Załoga poddała się 29 września 1939 r.
W latach 1941 – 1945 pełnił funkcję obozu dla przesiedleńców (do czerwca 1941 r.), miejsca przetrzymywania Żydów (lipiec – sierpień 1941), a także więzienia karno-śledczego (1942-1945).
Od 1952 roku Fort stał się ponownie składnicą wojskowej amunicji i miał takie przeznaczenie aż do roku 2006.
W maju 2009 roku zabudowania wpisano do rejestru zabytków. Obecnie administruje nimi Agencja Mienia Wojskowego. Od jesieni 2018 r. na trenie fortu prace prowadzi Instytut Pamięci Narodowej.
Wojciech Filipiak
Tomasz Parciński