Nasielsk

Pomnik upamiętniający bitwę nad Wkrą stoi w Borkowie od wielu lat, ostatnio jednak coraz częściej mówi się o jego przeniesieniu. Mimo że mieszkańcy tego nie chcą Rada Miejska w Nasielsku podjęła już w tej sprawie uchwałę.
Od niemal roku widmo przeniesienia pomnika wisi nad miejscowością. Wszystko przez własność działki na której ten, w większej części, się znajduje. Jego właścicielką jest Iwona Dąbrowska, do której należy również sklep i stacja paliw. Wszystkie obiekty wraz z pomnikiem znajdują się na jednej działce.
Iwona Dąbrowska nie chce przeniesienia pomnika, podobnie jak większość mieszkańców Borkowa, mimo tego między nią a częścią wsi doszło do konfliktu.
Wszystko rozbija się o kwestię przejęcia tej części na której stoi pomnik przez gminę Nasielsk, w zamian pani Iwona miałaby otrzymać działkę o powierzchni 3000 m2 tuż nad Wkrą, na to jednak kobieta się nie zgadza. Jej propozycja z kolei to dzierżawa na dwadzieścia lat terenu, na którym stoi pomnik.

Plany mówią o przeniesieniu pomnika na skarpę bliżej rzeki.

W związku z nieporozumieniami, jakie ta kwestia wywołuj,e pod pomnikiem odbyło się spotkanie, w którym uczestniczyło kilkudziesięciu mieszkańców, sołtys Borkowa Kamil Krawczyk, Iwona Dąbrowska oraz radny Janusz Gers.
Nie przebiegało ono spokojnie, ale w bardzo nerwowej atmosferze.
– Byłam kilkukrotnie wzywana na posiedzenia komisji, podczas których padały różne propozycje rozwiązania sporu. Na wszystkie przystawałam, była też kwestia dojazdu do rzeki, tak żeby mieli do niej dostęp wszyscy i to poparłam. Jest sprawa tej dzierżawy, mówiono o mnie, że biorę tysiąc złotych albo i więcej. A ja przez dwadzieścia trzy lata nie brałam za to grosza. Dopiero niedawno gmina zaczęła za to płacić. Różne głupoty na Facebooku były na mnie wypisywane,, że chciałam trzy tysiące metrów działki, co jest nieprawdą, bo na taką propozycję gminy się nie zgodziłam. Ja chciałam tylko, żeby było dojście do rzeki, a wcześniej to było pogrodzone i dojazdu nie było. Zarzucano mi też, że wyłączałam prąd podczas Mszy świętej w czasie uroczystości. Podczas komisji chciałam też dzierżawę, za darmo na dziesięć, dwadzieścia lat, żeby pomnik mógł tutaj stać. – mówiła Iwona Dąbrowska.
Propozycja dotycząca darmowej dzierżawy terenu, gdzie stoi pomnik nie satysfakcjonuje jednak wszystkich mieszkańców. Ich zdaniem po tym okresie wiele może się zmienić i problem powróci.
W dalszej części zabrał głos radny Janusz Gers, który odczytał fragmenty protokołu rady i pisma do Instytutu Pamięci Narodowej oraz odpowiedź IPN, dotyczącą pomnika w Borkowie.
– Przykro mi, pani Iwono, że cały czas mówi pani nieprawdę – zaczął radny, co przerwała Iwona Dąbrowska mówiąc o dziewięćdziesięcio procentowym poparciu mieszkańców, mówiących, by pomnika nie ruszać.
– Dlaczego pani chodziła tylko wybiórczo i pytała? – mówiła jedna z oburzonych mieszkanek.
Janusz Gers zażądał podania konkretnych danych dotyczących rozmów z mieszkańcami. Tych jednak nie uzyskał, i po interwencji udało się powrócić do głównego tematu spotkania.
– Nadmienię, że ten protokół pochodzi z sierpnia 2018 roku, czyli z okresu, kiedy jeszcze radnym nie byłem – (co kilkukrotnie podkreślał – przyp red.) W sprawę pomnika zaangażowałem się, ponieważ prosili mnie o to ludzie, a było tak dlatego, że gmina nie widziała już możliwości znalezienia porozumienia i ja jako radny nie występuję w swoim imieniu i w swoich interesach, ale społeczeństwa, które obdarzyło mnie mandatem. Dlatego proszę mi tu nie wymawiać pewnych rzeczy, bo to jest mój obowiązek – powiedział radny.
Jak wynika z odczytanego przez Janusza Gersa protokołu, jedynym rozwiązaniem sporu jest zamiana działki, na której pomnik stoi na wspomnianą o powierzchni 3000 m kw. O opinię starał się również Kamil Krawczyk, jak jednak zaznaczyła Bożena Strzelecka, kierownik Wydziału Zagospodarowania Przestrzennego i Nieruchomości, mieszkańcy mogą to opiniować. Sołtys miał jednak stwierdzić, że taka zamiana jest rzeczą śmieszną, biorąc pod uwagę powierzchnię terenu, jednak wynika to z przepisów i nie da się tego zmienić. Dodatkowo radny zwrócił uwagę na fakt dotyczący płatności przez gminę czynszu dzierżawnego w wysokości 1500 zł rocznie, której to kwoty Iwona Dąbrowska jednak nie otrzymywała, o czym piszemy w dalszej części artykułu wraz z wyjaśnieniem UM w Nasielsku.
Umowa z gminą dotycząca dzierżawy wygasa w tym roku, jednak ze względu na brak porozumienia gmina Nasielsk zostanie przez to z nierozstrzygniętą kwestią. Mimo to Iwona Dąbrowska zgadza się na organizację kolejnych uroczystości upamiętniających bitwę nad Wkrą.
W tym momencie Janusz Gers nawiązał do sytuacji sprzed kilku lat, kiedyIwona Dąbrowska miała ogrodzić teren za sklepem, na którym parkowały autobusy gości i Kompani Reprezentacyjnej Wojska Polskiego, w dodatku miała wyłączyć prąd, z którego korzystano podczas uroczystośc/ Część z mieszkańców zdawała się tp potwierdzać.

Sama właścicielka twierdzi, że ta sytuacja ma drugie dno i działania wielu osób są skierowane przeciwko niej.

By sprawę dokładniej wyjaśnić, poprosiliśmy o kilka słów komentarza Urząd Miejski w Nasielsku. Poniżej przedstawiamy informacje, jakich udzielił burmistrz.
Od 2013 roku gmina miała podpisaną umowę z Iwoną Dąbrowską na dzierżawę działki pod pomnik, opiewała ona na 1500 zł, które miało być wypłacane właścicielce co roku. Mimo tego, pełna kwota, jak na razie, nie została prze gminę wypłacona.
– Gmina Nasielska ma podpisaną umowę dzierżawy nr 104/u/13 z właścicielką terenu na którym znajduje się pomnik od dnia17.09.2013r., na podstawie której wypłacany jest ustalony czynsz. Czynsz dzierżawny ustalony został w wysokości 1500 zł za każdy rok umówionej dzierżawy. Pierwsza płatność za okres od dnia 01.10.2013r do dnia 31.12.2013r. wynosiła 375 zł. Płatność za okres 01.01.2019-30.09.2019r zostanie proporcjonalnie naliczona od kwoty rocznego czynszu dzierżawnego , tj. kwota 1125 zł – poinformował nas Bogdan Ruszkowski, burmistrz Nasielska.

Co roku na organizację uroczystości pod pomnikiem gmina przeznacza ok. 8000 zł.

+ W związku z organizacją uroczystości upamiętniających „Bitwę nad Wkrą”, Gmina Nasielsk corocznie ponosi koszty: przewozu Orkiestry Wojskowej z Siedlec, wykonania projektu czasowej organizacji ruchu w związku z zamknięciem drogi powiatowej Nr 2411W, przewozu pocztów sztandarowych, wykonania prac organizacyjnych przy uroczystościach, zakupu artykułów spożywczych do przygotowania posiłku serwowanego podczas uroczystości, zakupu wieńców i wiązanek, wynajęcia urządzeń sanitarnych – poinfmował Bogdan Ruszkowski,
burmistrz Nasielska.

Podczas sesji Rady Miejskiej w Nasielsku w dniu 28 marca 2019r., Rada Miejska w Nasielsku podjęła uchwałą Nr V/49/19 w sprawie zamiaru przeniesienia pomnika upamiętniającego bitwę nad Wkrą w sierpniu 1920 roku położonym w miejscowości Borkowo.
– Na chwilę obecną obowiązuje umowa dzierżawy dot. terenu, na którym posadowiony jest przedmiotowy pomnik. Pomiędzy gminą Nasielsk a właścicielką terenu prowadzone były rozmowy dot. zamiany, wzajemnej służebności oraz sprzedaży na rzecz gminy Nasielsk części, na której posadowiony jest pomnik. Nie ustalono konkretnych rozwiązań wiążących obie strony – dodaje Bogdan Ruszkowski.
Sytuacja jest dla wielu osób bardzo przykra. Z pomnikiem wiąże się wiele wspomnień, które pochodzą jeszcze od osób dawno zmarłych.
Rozmawiamy o tym z mieszkańcami. Ci, jak mówią, pamiętają, że w miejscu pomnika od kilkudziesięciu lat stał kamień upamiętniający bitwę. Przez wiele lat miał być też ukrywany przed władzami komunistycznymi, dla których zwycięstwo nad wojskami bolszewików było źle widziane.

Jak wynika z ich relacji, sięgających samej bitwy, rzeką już po bitwie płynęły setki ciał, a woda była czerwona od krwi.

Później w miejscu, gdzie pochowano część z żołnierzy ustawiono pamiątkową tablicę. W czasie II Wojny Światowej Rosjanie mieli na nią najechać czołgiem i została wgnieciona w ziemię. W następnych latach mieszkańcy postanowili ją wydobyć i ustawić z powrotem. Mieli z tym duży problem i używali koni i ciągników, ponieważ kamień zarósł. W końcu to się jednak udało.
Przez cały okres PRLu mieszkańcy corocznie organizowali w tym miejscu Msze św., jednak nigdy nie było o tym głośno ze względu na władze komunistyczne.
Dopiero po upadku PRL odbyła się pierwsza Msza, na którą miał przyjechać biskup.
W następnych latach władze gminy bardziej zadbały o pomnik, ustawiono ogrodzenie, krzyż i nową tablicę pamiątkową.
Co roku, zarówno Msza św/ jak i inscenizacja bitwy nad Wkrą przyciągają tysiące ludzi, i chociaż niemożliwym wydaje się, by mogło to się skończyć, uroczystości mogą wkrótce wyglądać zupełnie inaczej.
Sytuacji będziemy się przyglądać.

Wojciech Filipiak